Help! Het charmante negentiende-eeuwse Antwerpse stadspark dreigt plaats te moeten ruimen voor een “hedendaagse groene ruimte”. De stad die alles voor A doet, wil het stadspark heraanleggen en zo meer open ruimte creëren, in de trant van het Sportpark Spoor Noord aan Antwerpen Dam. In naam van de bewegingsvrijheid en de veiligheid ziet het er naar uit dat pittoreske hoekjes, historische standbeelden en vooral bomen zullen sneuvelen.
De kans is niet onbestaande dat u helemaal niets hebt gehoord over de renovatieplannen voor de Antwerpse groene long. In de eerste plaats komt dit door de beperkte mate waarin het stadsbestuur over de materie communiceert. Het grote bazuingeschal bleef in tegenstelling tot bij het Lange Wapperproject achterwege. Ondanks de geringe ruchtbaarheid is er toch al een protestvereniging tegen het renovatieproject ontstaan: het Beschermcomité SOS Stadspark. Dit comité heeft echter nog niet de grote bekendheid van gelijkaardige burgercollectieven als Ademloos of stRaten-generaal, die zich tegen de Lange Wapperbrug kantten.
Laat het nu net deze twee verenigingen zijn, beide ontstaan vanuit de onderbuik van de samenleving, die hebben aangetoond dat protest van burgers een niet geringe impact kan hebben! Omdat dwars het stadspark – en de natuur in brede zin – een warm hart toedraagt, willen wij enkele aanbevelingen doen aan het Beschermcomité SOS Stadspark om de brede massa aan te spreken én aan haar kant te krijgen. Wat hieronder volgt is een niet-exhaustieve handleiding om burgerlijk verzet tot een succesverhaal te maken, toegespitst op A stadspark.
1. Formuleer een kernidee
De woorden “fijn stof” hebben er bijna in hun eentje voor gezorgd dat de Lange Wapperbrug er – voorlopig – niet komt. Net omdat volksgezondheid iedereen aangaat, waren de tegenstanders van de brug in staat om voldoende handtekeningen te verzamelen voor een volksraadpleging over het project. Als het Beschermcomité wil dat het stadspark structureel onaangetast blijft, moet er een gelijkaardig idee of beeld opgeroepen worden waar elke Antwerpenaar zich in kan vinden. Rond dit basisidee kan vervolgens een discours ontstaan dat de discussie stuurt. Hierin moeten begrippen als “historisch monument”, “uniek patrimonium” en “een deel van elke Antwerpenaar” centraal staan. Als kers op de taart kunnen slogans en een logo toegevoegd worden. Enkele slogansuggesties: “Geen wei in 't stad” of “Ge kunt den boom in!”. Voor het logo vormt de negentiende-eeuwse brug uit kunstsmeedwerk die het park siert een prachtige inspiratiebron. Vergezeld van de woorden “Heraanleg? Een brug te ver” is herkenning verzekerd.
2. Profiteer van het BV-effect
Verontwaardiging heeft een gezicht nodig, en liefst een bekend. Door een beroemde medemens voor je kar te spannen, gebeuren er plots wonderen. Denk maar aan Al Gore die eigenhandig de opwarming van de aarde op de internationale agenda zette, of Chris Dusauchoit die de Bulgaarse weeskindjes een betere toekomst gaf, of toch probeerde. BV's zorgen ervoor dat protest opgemerkt wordt door de media. De publieke opinie is net dat ietsje ontvankelijker voor het pleidooi van “iemand die ze kennen” dan voor de boodschap van een onbekende sterveling. De geloofwaardigheid van de BV in kwestie is cruciaal. Voor het stadspark is een bekende Antwerpenaar nodig die begaan is met patrimonium, kunst en natuur, gekend bij verschillende lagen van de bevolking en liefst met enig moreel gezag. Op dit moment engageert oud-burgemeester Bob Cools zich in de protestbeweging, maar dat kan toch nog ietsje beter. Enkele voorstellen: Luc Tuymans, Jan Fabre (zie p. 4) of groene jongen Axl Peleman.
3. Maak een protestlied
Niets werkt zo indoctrinerend als muziek! Hoewel de Wappersong van Raymond en Stef Kamil niet echt in ieders geheugen gegrift staat, is dit wel het geval met Bob Dylan's ‘Blowin' in the Wind’ of U2's ‘Sunday, Bloody Sunday’. Bij gebrek aan wereldsterren van dat kaliber kan men ook een beroep doen op een ander beproefd recept: de collectieve song! Een tros gekende artiesten wiegt samen van links naar rechts, in de strofes nemen ze afwisselend een zinnetje voor hun rekening om in het refrein weer collegiaal te kwelen. Hét schoolvoorbeeld hiervan vinden we bij BandAid of het (weliswaar iets minder gesmaakte) Levenslijn van de VTM. Kortom, de opties zijn legio!
4. Organiseer een grootschalige manifestatie
Wanneer de media je idee hebben opgepikt, is het tijd voor de grote actie. Organiseer een happening met de gestrikte grote namen, het gekende protestlied en andere bekende sprekers die zich nu ook achter je initiatief scharen. Een memorabele speech mag eveneens niet ontbreken. Na te streven voorbeelden zijn de miljoenenmarsen op Washington tegen de Vietnamoorlog, en in eigen land de Witte Mars. Met wat geluk is er nu een politieke partij die je standpunten oppikt en op beleidsniveau je belangen behartigt. De plaats van actie is vanzelfsprekend Antwerpens groene pareltje, dat gemakkelijk duizenden protesteerders en talloze podia kan huisvesten. Tot slot is het leuk om alle deelnemers een aandenken mee te geven. Waarom geen pin met het logo of de slogan?
5. Betrek gepensioneerden bij je organisatie
“Wij zijn een lean mean fighting machine!” zei Wim Van Hees, gepensioneerd reclameman en bezieler van Ademloos, over de senioren die hij wist te mobiliseren voor zijn acties. De vergrijzing hangt als een zwaard van Damocles boven ons hoofd, maar heeft ook positieve kanten. Het grote potentieel aan verzuring en het teveel aan tijd dat aanwezig is bij de derde leeftijd kan immers aangewend worden voor een hoger doel. Vergeet al die praktische rompslomp en vermoeiende avondlijke vergaderingen na een stresserende werkdag. Gedaan met vakantiedagen en weekends waarin u onafscheidelijk bent van klembord en geforceerde glimlach! De dagelijkse werking van uw organisatie is bij senioren in veilige doch soms wat trillende handen! Het blijft voor een studentenblad evenwel een ietwat pijnlijke vaststelling dat het niet wij maar wel de ouderlingen zijn die op de barricaden staan en de samenleving op haar grondvesten doen daveren.
6. Betrek de Joodse gemeenschap
Voor wie de actualiteit heeft gevolgd en op een zonnige zaterdag al eens door het stadspark flaneerde, behoeft deze aanbeveling geen verdere commentaar.
7. De digitale snelweg, uw vriend!
Hoewel het comité reeds een website, Facebookgroep en online petitie beschikbaar stelt op het wereldwijde web, is er nog ruimte voor verbetering. Zo is de website van het comité een veredelde blog die erg onoverzichtelijk is en bijna uitsluitend uit tekstflarden bestaat. Op die manier jaag je mensen weg en dalen de kansen op massale aanhang drastisch. Wie in een visuele samenleving als de onze succes wil boeken en een groot publiek aanspreken, moet voldoende aandacht schenken aan de vorm waarin hij zijn boodschap verpakt. Denk maar aan de reeds vernoemde kracht van een logo. Een mooi ogende, goed gestructureerde website kan wonderen verrichten. Ook vergelijkende foto's tussen New Yorks Central Park en het Antwerpse pareltje zouden wenselijk zijn. En als het nu nog niet lukt, dan weten wij het ook niet meer!