Gamers spelen geen spelletjes. De videogame-industrie is sinds enige jaren groter dan de filmindustrie en het wereldwijd publiek voor streams van toernooien is dit jaar verdubbeld naar 70 miljoen kijkers. De gemiddelde gamer is 34 jaar oud en in 40 procent van de gevallen niet in het bezit van een ‘joystick’, maar het stereotype van de thuis opgesloten (puber)man blijft bestaan. dwars kroop van de zolderkamer en vroeg naar de experience van exploitanten en gamers Steve Fierens van gamecenter Outpost en Pieter Van der Borght van Gamebox, een maatschappelijk initiatief in het Kavka Jongerencentrum. Let’s get nerdy!
Wat houdt uw initiatief in en hoe bent u op het idee gekomen?
Steve Fierens Er was geen deftige ontmoetingsplaats voor gamers als ik om onze hobby uit te oefenen en daarom hebben wij daar in 1997 ons werk van gemaakt. Outpost wil die ontmoetingsplaats zijn: niet alleen voor videogames, maar ook voor bordspellen, schaken, roleplaying en card games als Magic: The Gathering. Voor ons heeft het gamen vooral een sociaal karakter. Er zijn vaak doemgedachten geweest over een maatschappij vol mensen die thuis voor hun computers wegrotten en niet meer buiten komen. Wij bewijzen het tegendeel. De instapdrempel ligt hier heel laag: vaak komen mensen zich hier naast het gamen ook amuseren en een praatje maken. De mens blijft een sociaal dier. Je drinkt nog altijd liever een Duvel op café dan thuis, terwijl hij op café veel duurder is. De meeste mensen die hier komen zijn jongeren en studenten. Meer en meer mensen groeien echter op met games, waardoor er een verschuiving in de doelgroep optreedt.
Pieter Van der Borght Gamebox is ontstaan als clubhuis voor de Antwerp Aces (een zogeheten clan – een groepje gamers, nvdr.), die moeite hadden met het vinden van een locatie vanwege de hoge kosten voor huur en materiaal. De Aces zitten hier nu niet meer, maar het clubhuis is blijven voortbestaan. Onze doelstelling is een tweeledig luik. Wij proberen het gamen toegankelijk te maken voor jongeren waarvoor dat geen vanzelfsprekendheid is, omdat zij bijvoorbeeld uit een gezin komen dat het niet breed heeft. We staan open voor iedereen die onze pc’s en consoles wil gebruiken. Daarnaast zijn we een kenniscentrum voor ouders en leerkrachten, die met het gamen als nieuw begrip in aanraking komen. De meeste jongeren die hier op onze open dagen komen zijn tussen de 10 en 16 jaar. Op de evenementen en streams die wij organiseren komen mensen tot 50 jaar af.
Hoe ziet de gaming community in Antwerpen en Vlaanderen eruit?
Fierens Dat is een goede vraag, maar moeilijk om te beantwoorden. Competitief, dat zeker en vast, maar ook supergezellig. Ik vind de gaming community een hele rustige, geciviliseerde groep. De gemeenschap in Antwerpen en Gent heeft een ander karakter dan die in Wallonië of Duitsland, omdat Vlaanderen een sterker ontwikkelde horecatraditie heeft. Een pint drinken en een spel spelen gaan hier hand in hand. Ook is de gemeenschap redelijk outspoken, wat je bijvoorbeeld kunt merken aan bekende gamers als Athene, die door Obama aan het Witte Huis werd uitgenodigd en uit Antwerpen afkomstig is.
Van der Borght Binnen België is de community vrij homogeen, maar je merkt wel dat deze hier iets kleiner is dan in andere landen, zoals Nederland. Er zijn maar een twee- of drietal games die in Antwerpen erg leven. Voor het streamen van toernooien is minder animo en onze proteams zijn niet zo goed, maar het chauvinisme blijft wel. Als een Belg of Nederlander in een finale staat, wordt er zeker gejuicht.
Het gamen kampt op dit moment nog veel met negatieve vooroordelen zoals het aanzetten tot geweld en verslavingsgevoeligheid. Merkt u hier iets van?
Fierens Verslaving is een probleem, omdat games immersie uitlokken. Maar gamen is een vorm van entertainment zoals ieder ander, waarbij overexposure altijd ongezond is. Vaak zijn mensen al verslavingsgevoelig voor zij in een game opgezogen worden. Mijn persoonlijke ervaring is dat mensen die verschillende games à la carte spelen ook veel minder vatbaar zijn. Dat je er gewelddadig van zou worden is echt onzin. Hier in Outpost hebben we nooit last gehad van agressie, overlast of ruzie. Wanneer je gamet wordt het geweld door de gamer geabstraheerd van het spelen zelf. Schaken, wat wij hier ook doen, is van origine een oorlogsspel – maar dat zie je er niet meer aan. Games die enkel om geweld draaien, schieten hun doel voorbij en komen er hier niet in. Het is jammer dat ook de Vlaamse media blijven vragen naar negatieve vooroordelen die zij zelf de wereld in helpen.
Van der Borght Ik heb nooit geloofd dat er iemand agressief wordt van het spelen van een spel als GTA: die mensen zijn al instabiel en hebben al problemen. Gamen kan wel een risico voor de gezondheid vormen. RSI en carpale-tunnelsyndroom (een aandoening waarbij de middelste zenuw in de pols bekneld raakt, nvdr.) zijn veelvoorkomende klachten bij pro gamers. Wel zie je op LAN-parties soms mensen met 24 blikjes Red Bull naast hun pc, maar het hangt vooral af van je levensstijl buiten het gamen. We letten wel op het gedrag tijdens het spelen. Het onderscheid tussen iemand die traint om goed te worden en 5 tot 8 uur per dag gamet en iemand die effectief verslaafd is, is soms moeilijk te zien. Als we constateren dat iemand echt verslaafd is, gaan wij eerst met die jongere en zijn of haar ouders praten en verwijzen wij door naar de gepaste instellingen van de Vlaamse overheid. Veel ouders hebben het gamen in hun jeugd niet meegemaakt, waardoor er nog vooroordelen bij hen heersen. Wanneer jij en ik kinderen krijgen, zal dat geen probleem meer zijn.
Zijn er ook positieve aspecten aan gamen toe te schrijven?
Fierens Het sociale element, dat was er 15 jaar geleden nog niet. Daarnaast kan gamen een educatief doel hebben. Uit onderzoek is gebleken dat kinderen informatie veel sneller opnemen wanneer deze in een game verpakt zit dan wanneer zij die ex cathedra opgediend krijgen. Het onderwijs zou hier meer gebruik van kunnen maken dan het nu doet. Er zijn bijvoorbeeld al een heleboel strategy games die geschiedenis bevatten. Games ontwikkelen ook bepaalde vaardigheden, zoals leiderschap. Wanneer jij een groep van veertig of vijftig mensen leidt, vergt dat wel wat van je en zou dat best op je cv mogen.
Van der Borght Je komt gemakkelijk in contact met gelijkgezinden. Je traint natuurlijk je reflexen en je oog-handcoördinatie. Je moet veel inschatten, tactisch denken en beslissingen nemen. Games zijn een sterk medium en kunnen ook wetenschappelijk of educatief ingezet worden. Zo is aan de hand van StarCraft II de cognitieve achteruitgang bij mensen vastgesteld. Ook bieden wij het spel Monkey Tales aan, waarin jongeren rekensommetjes op moeten lossen om verder in het spel te komen. Het merendeel van de jongeren bij ons speelt Minecraft, waarin mensen hun creativiteit kunnen loslaten en heel Westeros uit Game of Thrones of de stad Antwerpen nabouwen. Een spel als Portal laat mensen dan weer puzzelen.
Denkt u dat games tot alle groepen in de samenleving, waaronder vrouwen, door zullen dringen of zal het een sausage fest blijven?
Fierens Ik denk dat je dat nu al ziet. eSports (het competitief gamen, nvdr.) zijn enorm gegroeid met spellen als League of Legends. Dat spel alleen heeft al 80 miljoen spelers. Gamen is geen niche meer. Hoewel ze een lange tijd de unserved audience van ontwikkelaars zijn geweest, zie je nu inderdaad steeds meer vrouwen op onze zaterdagavond-brawls. Daarnaast heb ik altijd gezegd dat het gamen pas een volwaardige, volwassen vorm zou aannemen als er een undergroundbeweging op gang zou komen. In de jaren ’80 en ’90 was dat er eigenlijk niet, maar nu bestaat er net als in de film en muziek een hele grote indie-scene.
Van der Borght Dat hangt ervan af wanneer je op iemand het label gamer plakt. Er zijn nu genoeg veertigers die Farmville op Facebook spelen. Dat zou je ook gamers kunnen noemen. Ik denk dat iedereen ergens wel een gamer is. Het cliché van de nerd is verdwenen. Het fanatiek pc-gamen zal wel altijd iets van de jongeren blijven, omdat zij er simpelweg meer tijd voor hebben en minder kopzorgen. Ik hoop dat studenten meer laten zien dat ze daadwerkelijk bezig zijn met gamen en ik denk dat verenigingen als Unifac daar een rol in kunnen spelen. WINAK organiseert eens per jaar een LAN-party in zijn cantuslokaal. Misschien is het een goed idee om dat ook eens in de sportzaal van de Agora te doen?
Hopelijk zit onze examenstof snel in videogames verpakt. Veel succes!