Stad eet van twee Walletjes

01/06/2004

Wat is er beter voor de familiegeschiedenis dan een lenteschoonmaak? Oude schatten worden blootgelegd, verhalen opgegraven. Met het omwoelen van de leien in Antwerpen komen de oude Spaanse wallen uit de vroege 16de eeuw aan de oppervlakte. De stadsverteller grijpt zijn kans:

Om het gespuis buiten de muren beter te kunnen bekogelen waren er driehoekige uitstulpingen in de wallen, 'lunetten'. De vijver in het stadspark met zijn boomerangvorm is een overblijfsel van de uitstulping in de gracht rond zo’n lunet.

Maar wist u dat ook de Antwerpse ring en de Singel het spoor volgen van een stadswal, alsof men, om de oorspronkelijke functie van die wallen te eren, had besloten dat oversteken steeds een hachelijke onderneming zou blijven? In 1859 begon de bouw van de 15 kilometer lange Brialmontwal. De werken, uitgevoerd door 13000 arbeiders, zouden minstens zes jaar duren (hier spreken de stadsvertellers elkaar tegen) en er moest 13 miljoen kubieke kilometer grond worden verplaatst. Dat zijn vijf piramiden van Cheops.

Op vier kilometer van de wal kwam een gordel van acht forten, op één na nog staan ze er nog.

De Spaanse lunetten incarneerden in vesten, die net hetzelfde doel hadden. De vijver in het park Brilschans laat weer de vorm zien. Aan de andere kant van de ring, in het natuurgebied Wolvenberg, kan je een ruïne vinden die volgens sommige vertellers het enige restant vormt van de Brialmontwal.

Zo’n uitgebreide verdedigingsgordel duidt op de belangrijke militaire rol die men Antwerpen toedichtte in de 19de eeuw. De vijand kwam immers uit het nabije noorden. Door de snelle evolutie van het wapentuig was het bouwwerk echter in geen tijd verouderd. De bestormer met pek begieten was niet langer een efficiënte tactiek en tijdens WO I speelde de wal dan ook geen rol van betekenis. Maar die piramides, waar zijn die gebleven?
De eerlijke vinder kan op een beloning rekenen van de redactie van dwars.

 

 

Infopunt Leien, Amerikalei 166, 2000 Antwerpen, 0800 - 3 02 01