chicaneren

het laatste woord

08/02/2018
chicaneren (© Annelies Belemans | dwars)
🖋: 

Je zal het maar voorhebben: het ligt op het puntje van je tong en toch kan je er niet opkomen. Dat ene woord ontglipt je keer op keer. Ook dit jaar schiet dwars alle schlemielen in zulke navrante situaties onverdroten ter hulp. Maandelijks laten we ons licht schijnen op een woord waar de meest vreemde betekenis, de meest rocamboleske herkomst of de grappigste verhalen achter schuilgaan. Deze editie het begrip ‘chicaneren’.

"Ah, het is al zeven uur”, zeg je wanneer je geheel toevallig even op de klok kijkt. "Nee, het is nog maar zes uur negenenvijftig", komt meteen de geïrriteerde reactie van de chicaneur die je toevallig deze opmerking hoorde maken. Je rolt met je ogen en wanneer het nog geen twintig seconden later effectief zeven uur is, zeg je opnieuw: "Ah, het is al zeven uur", terwijl je de chicaneur strak aankijkt, gewoon, omdat het kan.

In het Engels plukken ze naar neten. In het Nederlands ga je komma’s neuken, muggen ziften, haar kloven, zoeken naar spijkers op laag water, doe je aan insectencopulatie of, indien dat alles wat te vulgair voor je is en je het chic wil houden, chicaneer je.

Zoals bij bijna alle chique woorden het geval is, komt ook dit woord uit het Frans. Het Franse chicaner (= vitten) meer bepaald. Waar het Franse woord vandaan komt is niet helemaal zeker, maar vermoedelijk komt het van ricaner, wat ‘kwaadaardig lachen’ betekent, en chic, wat destijds 'handig' betekende. Volgens die herkomst ben je dus eigenlijk kwaadaardig aan het lachen op een handige manier wanneer je chicaneert. Dan toch maar liever mieren neuken of muggen ziften?

Verder heeft het woord 'chicaneren' nog voor enkele leuke afleidingen gezorgd. Buiten dan de chicaneur die je erop wijst dat het een voor zeven is en niet zeven uur stipt, dankjewel, is er ook nog de meer verbasterde vorm 'sikkeneur'. De sikkeneur is eveneens een mopperkont die aast op de kleinste foutjes waar hij je op kan betrappen om vervolgens genadeloos toe te slaan met een "Ah, nee, eigenlijk is het zo …" of “Hmm, dat klopt niet helemaal.” De stap van sikkeneur naar sikkeneurig is dan niet meer al te groot.

Zo, bij deze zijn jullie allemaal gewapend met een nieuwe manier om te gaan chicaneren. Wanneer een vriend je er weer eens van beschuldigt dat je aan het mierenneuken bent, kan je hen voortaan erop wijzen dat "nee, ik ben niet aan het mierenneuken, ik ben aan het chicaneren. Dat is chiquer."