hogere sferen in het M HKA, terug in balans met Seef Bier

de dwarsdoorsnede

29/10/2017

Hedendaagse kunst, daar snap ik niets van. Wat valt er ook aan te snappen? Wat rode lijnen op een wit doek trekken, een brandblusser midden in de zaal zetten of gewoon snel even een kribbeltje doen op een urinoir dat je op straat vond, is dat nu kunst? Weet ik niet. Ik snap niets van hedendaagse kunst maar wil het wel snappen. Vaak heb ik echter het gevoel dat ik cruciale details mis omdat ik gewoon onvoldoende de context en taal van de kunstgeschiedenis ken. Herkenbaar? Wij, kunstanalfabeten, nemen jullie mee op rondleiding door het M HKA dat met trots de Euraziatische tentoonstelling van Joseph Beuys toont. 

Als opwarmertje voor de tentoonstelling, die zich op de eerste verdieping bevond, volgden we onze gids door een aantal donkere gangen op de gelijkvloers. Daar bevonden zich o.a. kunstwerken van Jan Fabre en Panamarenko. De keuze voor deze twee kunstenaars berustte niet op toeval. Beide heren verwijzen in hun werk naar Beuys of vertonen gelijkaardige contouren in hun werk. Enfin, van Fabre kregen we bijvoorbeeld een werk te zien waarbij een man zittend aan een bureau naar een microscoop aan het turen was. Het kunstwerk bestond volledig uit punaises en puntige voorwerpen. Panamarenko had een ‘Zwitserse Fiets’ gemaakt, zo noemde hij het althans zelf. Een kartonnen fiets – niet geschikt voor gebruik – met daarbovenop een kartonnen kruis, zoals die ook in de Zwiterse vlag te zien is.

 

 

Juist dit kruis ziet men vaak terug in het werk van Beuys. Het kruis zou staan voor democratie, volmaaktheid en wellicht nog wel een aantal termen die niet in ons dwarse geheugen zijn blijven hangen. Wat we ook mochten vinden van de werken op de gelijkvloers; het was tijd om geconfronteerd te worden met Beuys. Het verhaal van Beuys is niet alledaags – voor zover een modern kunstenaar als alledaags bestempeld kan worden. Als piloot van de Duitse luchtmacht in de Tweede Wereldoorlog stortte soldaat Beuys neer in Oekraïne. Hij overleefde de crash en werd door de lokale bevolking ‘verzorgd’. Dit hield in dat hij werd ingesmeerd met boter en tussen twee stellingen werd geplaatst. De boter en de stellingen komen veel terug in zijn Euraziatische tentoonstelling. Je moet ergens je inspiratie vandaan halen, laten we maar zeggen.

 

Het tentoonstellen van Beuys' werk is echter een hels karwei voor een museum als het M HKA. Bij de meerderheid van zijn werken moet de temperatuur en de belichting namelijk perfect op punt gesteld worden, opdat de kunstwerken niet zouden vergaan voordat de eerste bezoekers ze hebben kunnen aanschouwen. Dit is te wijten aan het feit dat de van oorsprong oorlogsveteraan graag kwetsbare materialen gebruikt. Hier zal ongetwijfeld een symbolische gedachte achter zitten.

 

 

Onze absorberende hersenpannen waren toe aan ontspanning na zich een klein uur in niet alledaagse hogere sferen te hebben bevonden. De organisatie achter de UAntwerpen Plus Pass had hierop ingespeeld en bood de bezoekers twee bonnen voor de bierproeverij van Seef in het restaurant van het museum. Daar waren we aan toe om weer in balans te komen. Er waren twee verschillende biersoorten van Seef te proeven (vandaar ook twee bonnen). Nadat alle bezoekers hun twee bonnen hadden gespendeerd, bleek er nog bier in het vat te zitten. Wie wilde kreeg nog een extra pintje zonder deze voor een ander object te hoeven ruilen. Daar zeiden we geen nee tegen en het duurde ook niet lang voordat we ons weer in hogere sferen bevonden (dit maal iets meer alledaags).  

 

Het museumbezoek i.c.m. de bierproeverij waren het eerste cultuurevenement in een reeks van vier die je met de UAntwerpen Plus Pass kunt bezoeken. Je kan dit jaar nog meegenieten van de dansvoorstelling Pina Bausch, de operavoorstelling Opera Mobile en Circus Ronaldo. Voor meer informatie, surf naar www.uantwerpenplus.be.