minder snel vergeten dan tranen in de regen

de nostalgieloze recensie

02/10/2017
🖋: 

 

Er zijn zo van die films, albums, games, boeken, ... die zo'n grote invloed hebben gehad op je jeugdjaren dat je er enkel in superlatieven over kan spreken. In jouw ogen behoren deze tot het toppunt van hun medium en iedereen die dat ontkent, heeft het fout. Maar hebben ze het wel fout? In deze rubriek gaat een van onze redacteurs in een strenge maar rechtvaardige recensie over een met jeugdsentiment beladen onderwerp na of deze wel echt zo goed is als beweerd wordt.

Bij science fiction zullen de meesten direct aan Star Wars denken. Liefhebbers van het genre en de algemene filmenthousiasten zijn eerder van mening dat Blade Runner uit 1982 het schoolvoorbeeld is. Regisseur Ridley Scott kreeg de eer om de uitvinder te zijn van de cyberpunk. Kort uitgelegd gaat dit subgenre over de onderste lagen van de samenleving in een dystopische toekomst. Nog altijd wordt Blade Runner gezien als de ultieme maatstaaf van het genre. De invloed die de film heeft gehad op de filmgeschiedenis zou zonder grenzen zijn. Zeer lovende woorden, maar zijn ze wel waar?

Blade Runner speelt zich af in de verre, verre toekomst van 2019. Los Angeles is een opeenhoping van wolkenkrabbers en door overbevolking en vervuiling is een groot deel van de wereldbevolking hun geluk op andere planeten gaan zoeken. Deze buitenaardse kolonies worden gebouwd door replicants: robots die er menselijk uitzien, maar die zowel fysiek als intellectueel superieur zijn. Af en toe worden deze replicants iets te zelfbewust en beslissen ze dat ze hun slavenleven toch niet zien zitten. Wanneer dit gebeurt, wordt er een Blade Runner ingeschakeld om ze te liquideren (of om ze op pensioen te laten gaan, zoals ze zeggen).

Het verhaal van Blade Runner is veruit de zwakste schakel van de film. In essentie kijken we twee uur lang naar Harrison Ford die op zoek is naar zes replicants en ze vindt. Dat is uiteraard heel kort door de bocht uitgelegd, maar het laat zien dat we qua plot niet te veel hoeven te verwachten. Ford speelt de typische agent die bijna op pensioen is, maar toch nog een laatste opdracht krijgt. Hij speelt het cynische personage op een gelijkaardige manier als hij Han Solo speelde, maar dan veel minder charmant. Dat wilt niet zeggen dat hij het slecht speelt. Het zegt eerder dat het personage een beetje een klootzak is. Over de andere personages valt er bijzonder weinig te zeggen. Ze zijn er om het verhaal te laten vorderen maar veel emotionele diepgang is er niet. 

Het verhaal is dus niet de moeite. De thema's die Blade Runner behandelt, zijn nochtans zeer interessant. Het verschil tussen mensen en denkende machines is een onderwerp waar enkele monologen aan gespendeerd worden. De vraag of de gevoelens en herinneringen van de replicants minderwaardig zijn omdat ze eigenlijk niet van hen zijn, is nog steeds relevant. Zeker omdat Artificial Intelligence (AI) niet langer enkel fantasie is. Het zet je aan het denken. 

Net als bij Star Wars is de wereld die er gecreëerd wordt een van de meer memorabele aspecten van de film. Waar Star Wars een enorm uitgebreide fantasiewereld heeft, heeft Blade Runner geloofwaardigheid. De sciencefiction is niet onnodig ver gezocht. Overbevolking, een vervuilde Aarde en AI zijn geen fantasie meer en de belachelijk gedetailleerde sets zorgen ervoor dat de toekomst die Blade Runner voorspeld angstaanjagend echt lijkt. Dat is wat de film onderscheidt van zijn collega's in het genre.

De redenen waarom de film, ondanks een flinterdun verhaal, toch nog de moeite is, zijn de cinematografie en de special effects. Deze zijn van een ongezien hoog niveau. De stadsbeelden zijn gigantisch, zonder aan detail in te boeten en staan in contrast met de overvolle straatbeelden. Soms blijft de camera net iets te lang filmen. Niet om de personages te volgen, maar enkel om de omgeving te laten zien. Hierdoor leeft de wereld van Blade Runner echt. op vlak van cinematografie mag de film zonder schaamte zeggen dat hij op het allerhoogste niveau staat. Elke frame is zijn eigen instagrampost waard.

Blade Runner is niet de actieblockbuster die je zou denken dat hij is. De filosofische thema's en de focus op het visuele zorgen ervoor dat de film niet voor iedereen is weggelegd. De invloed die Ridley Scott heeft gehad op het sciencefictiongenre is echter niet te ontkennen. Hij creëerde een wereld die leeft en er prachtig uitziet. De film zou dertig jaar later uitgebracht kunnen worden en de enige reden dat we niet door zouden hebben dat de film niet van deze tijd is, zijn de bizarre modekeuzes die de jaren 80 maakte.