doorheen de steden van Wong Kar-Wai

close-up

18/04/2023
🖋: 

De Hongkongse meestercineast Wong Kar-Wai heeft zijn stempel al stevig gedrukt op de filmgeschiedenis met zijn unieke visuele technieken. Zijn films zijn meteen herkenbaar wanneer een scène vertraagd afgespeeld lijkt en de frames schokkend op elkaar volgen, waardoor de sequentie in verwarde golven lijkt te verlopen. Het gebruik van die techniek, step-printing effects, is net wat Kar-Wai zo uniek maakt. Het lijkt misschien contra-intuïtief, maar het effect werkt bijzonder goed om de sfeer en stemming van het verhaal over te brengen aan de kijker.

De techniek wordt ook gebruikt om een stad in beweging vast te leggen. We zien de protagonisten vaak doorheen stegen en wegen bewegen met een dermate hoge snelheid, dat we vaak de omgeving niet eens goed kunnen registreren. Die vergankelijkheid is volgens Kar-Wai inherent aan het stadsleven. De hectische, haastige sfeer die heerst over het stedelijke landschap is hierdoor enorm tastbaar in zijn films. De warrige indrukken die je krijgt wanneer je je waant in een stad die nooit slaapt, komen in zijn films pas echt tot hun recht. Zonder veel context of uitleg moeten we de absurde avonturen van de protagonisten volgen.

Een stad dient voor Kar-Wai als bron van onwaarschijnlijkheden. Zo vinden twee buren soelaas bij elkaar wanneer ze erachter komen dat hun partners samen vreemdgaan in In the Mood for Love en zo wordt een politieagent verliefd op een crimineel in Chungking Express. Liefde speelt een centrale rol in vrijwel al zijn films. Een metropool is volgens Kar-Wai het ideale broednest voor liefde. Zijn lyrische voorstelling van een bruisende stedelijke omgeving maakt abstractie van het totaal netwerk aan sociale knopen en focust op hoe individuen elkaar vinden in dat gigantisch web. In Chungking Express toont hij de interconnectiviteit van mensen in een diverse stad door twee subverhalen af en toe met elkaar te laten interageren. Zo is de protagonist van het ene verhaal soms te zien in de achtergrond van het andere.

De magische, neon-verlichte straatjes laten je achter met een melancholisch of nostalgisch gevoel. Je krijgt het gevoel dat elke plaats een eigen historiek heeft; elke plaats wordt er een waar miljoenen mensen al zijn gepasseerd en miljoenen mensen nog zullen volgen. De spontane, intieme relaties die de protagonisten opbouwen met elkaar, versterken dat nostalgisch gevoel nog meer en dat verleidt ons juist om naar steden te trekken. Steden zijn gevuld met verloren zielen op zoek naar spontane ervaringen; zielen die elk hun eigen stukje geschiedenis willen toevoegen aan het stedelijke landschap. Nostalgische ervaringen vind je wanneer je doelloos door de straten wandelt, jezelf verliest in de fluorescerende lichten van een tunnel en door jezelf te mengen met de levens van wildvreemden.

De steden van Wong Kar-Wai zijn niet gevuld met werknemers, maar met mensen die rondslenteren in de richting van de wind. Zijn films vieren duidelijk de contradicties en avonturen die ontstaan in het diverse stadsleven. Liefde, beweging en nostalgie zijn inherent aan zijn stadsbeeld en verklaren waarom we vaak zo’n diepe connectie kunnen maken met het idee van een stad.