DWARS DOOR DE GESCHIEDENIS VAN CAMPUS MUTSAARD

Universiteit Antwerpen bestaat nog maar 22 jaar, maar toch staat Campus Mutsaard al sinds het begin van de negentiende eeuw bekend als een artistiek onderkomen. Al vanaf 1810 is de Antwerpse Academie er gevestigd, maar voor de eigenlijke start van dit verhaal moeten we helemaal terug naar de late middeleeuwen.
 
Ons verhaal begint in 1451, wanneer een groep franciscaner monniken  een stadseigendom – toen bekend als ‘Het Raemvelt’ – en enkele omliggende gronden cadeau krijgt van de toenmalige Antwerpse stadsmagistraat. De volgelingen van Franciscus van Assisi beginnen er met de bouwwerken van een klooster met een kerk en kerkhof. Bijna honderd jaar lang hebben ze er een vredig bestaan.

Op 20 augustus 1566 waait de Beeldenstorm – een grootschalige vernieling van katholieke kerken door protestanten – over naar Antwerpen. Protestanten dringen het klooster binnen en steken de gebouwen in brand. Twintig jaar later keren de monniken terug en kunnen ze het klooster in ere herstellen.

Aan het einde van de achttiende eeuw slaat het noodlot opnieuw toe. De Fransen arriveren in Antwerpen onder leiding van Napoleon. Ze dragen de minderbroeders op om het klooster te verlaten en plunderen vervolgens alle kloosterschatten. In 1809 besluit Napoleon dat het gebouw een nieuwe bestemming nodig heeft en geeft het complex aan de stad Antwerpen met de opdracht er een kunstacademie in onder te brengen.

Die opdracht van Napoleon is de geboorte voor het artistieke bestaan van de campus, want een jaar later neemt de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten, die daarvoor gevestigd was in de beursgebouwen, er haar intrek. Het complex is op dat moment nog niet gerenoveerd. Architect Pierre Bourla – bij het grote publiek vooral bekend door zijn Bourlaschouwburg – krijgt de leiding over dit project. Van het oorspronkelijke klooster blijven enkel het koor van de kerk, het gebouwencomplex aan de Stadswaag en de gewelven van de kloostergang over. Doorheen de jaren voegt Bourla ook steeds meer gebouwen toe tot het uiteindelijk de vorm krijgt die we vandaag kennen.

Met zijn rijke geschiedenis is Campus Mutsaard nog steeds de ideale plaats voor kunstenaars in opleiding. Zelfs schilder Vincent van Gogh heeft er ooit les gevolgd, al hield hij het er maar drie maanden vol. De tijd heeft er echter stilaan zijn sporen nagelaten en daarom krijgt het complex binnenkort een grondige opknapbeurt. Voor deze renovatiewerken slaan Universiteit Antwerpen en AP Hogeschool met het project Making Mutsaard de handen in elkaar om een bloeiende kunstcampus te creëren. Hiervoor werken docenten, studenten, buurtbewoners en ontwerpers samen aan een nieuwe toekomst voor deze artistieke plek.