Ook de lucht was spic en span vandaag; de wolken hadden een dagje vrij. Op het Astridplein werden kermisattracties opgetuigd. Aan de poorten van de Zoo hielden blauwe beelden van vreemdsoortige vogels vanop zuilen de wacht.

Een paar minuten later stap ik via de chimpansees ('Dit zijn chimpansees. Geen mensen', verduidelijken de bordjes) naar het verblijf van de gorilla’s. De leider, de zilverrug, knabbelt vlak achter het raam op een tak ter grootte van een honkbalknuppel als een schoolklas komt aangehobbeld. De leerlingen zijn in fluorescerende gele hesjes gestopt. “Ah!”, schreeuwt de voorste terwijl ze naar de zilverrug wijst, “Het is al veertien jaar geleden dat ik mijn broer voor het laatst zag!” Met z’n twaalven beuken de jongens van d-e klas op de ruit, een halve meter naast hen hangt een groot bord dat net zo onmisbaar is als hun gele hesjes: 'Niet op de ruiten tikken’. De gorilla deinst terug, diep het veilige hok in en de klas stapt verder.

Enkele minuten later arriveert een andere klas, ditmaal middelbare scholieren. “Gorilla’s eten behalve planten ook schors”, legt de leerkracht uit. Voor de duidelijkheid wijst ze naar een boom. De zojuist weggejaagde gorilla is lastig zichtbaar, hetgeen tot verveelde reacties leidt. Zonder waarschuwing spuugt de grootste jongen van het stel – hij draagt een pet met opschrift ‘Napoleon’ – in het gezicht van een een meisje. De juf neemt hem apart en spreekt hem toe, de zilverrug kluift onverstoord verder op zijn tak.

Via de herten, de olifanten en de zebra’s kom ik bij aquarium ‘Vriesland’, waar twee zeehonden tussen rotsformaties zwemmen. De één dartelt achter de ander aan, al doende blijven ze op gelijke afstand van elkaar. Rondom spuiten en schitteren luchtbelletjes als sterrenlicht door het water. Van de moeders en kinderen op de bank komen bewonderende "ooh’s" en "aah’s". Dan komt de klas binnen die ik eerder bij de gorilla bewonderde. “Pinguïns zijn vogels”, vertelt de leerkracht zonder dat iemand luistert. “Vogels, die te zwaar zijn om te vliegen.” Haar leerlingen springen van de trappen, glijden over leuningen en stoten een kinderwagen om.

Voorbij de leeuwen en de dromedarissen liggen de tijgers. Schoolklassen, oudere stellen en enkele moeders met kroost wandelen voorbij. Eén van de moeders heeft een groene bril op en vijf kinderen in haar kielzog, allen eveneens bebrild. Bij het zien van de tijgers roept ze luid: “Kijk, leeuwen!” en rent ze vooruit, als was zij het kind. In haar haast vergeet ze één van haar pagadders, die huilend in het gras achter mijn bankje gaat zitten. Na een  minuut of drie – de moeder probeert de aandacht van een tijger te trekken zodat hij in de camera kijkt, het kind jammert steeds harder – komt de moeder het meisje eindelijk ophalen en spreekt ze haar bestraffend toe. Ze moet normaal doen en niet zo hard huilen. “Maar mama, ik hou van jou”, jammert ze. Mama spreekt het kind nog eens bestraffend toe en doet alsof ze haar niet hoort. “Mama, ik hou van jou!”, roept het meisje nogmaals. “Ja, het is wel goed met je. En nu ga je gewoon meelopen.” Ze pakt het kind stevig beet en sleurt het mee, op naar de miereneters.

"The Zoo: an excellent place to study the habits of human beings”, liet de Amerikaanse humorist Evan Essar (1899-1995) ooit optekenen. Terwijl nieuwe groepen de dierentuin binnenkomen en anderen de Zooshop induiken en zich buigen over 'poopoopaper' (papierwaren vervaardigd van olifantenmest), besluit ik de prachtige dierentuin te verlaten. Ik loop door de poorten met de blauwe vogels, over het Astridplein en voor het station langs de Meir op, terug naar de Universiteitsbuurt.

Eén vraag spookt al die tijd door mijn hoofd: stonden de beesten nou in of voor de kooien vandaag?

Jan Frans Loos legt in 1843 met Jacques Kets – eigenaar van een bizar ‘kabinet van natuurlijke curiositeiten’ – de fundamenten voor de Antwerpse ZOO. In maart van dat jaar koopt Kets een stuk grond van 1 hectare naast het pas gebouwde, dan nog houten treinstation. Inmiddels heeft Antwerpen ZOO een oppervlakte van 11 hectaren. Het is een fantastische plek om tot rust te komen, wat te wandelen en uiteraard om dieren te spotten. Op de gastenlijst staan: olifanten, giraffes, nijlpaarden, gorilla’s, leeuwen, tijgers, luipaarden, zebra’s, buffels, vogelspinnen, slangen, krokodillen, dromedarissen, beren, enzovoort. Verder is er een winkel en een prima horecagelegenheid.

Een eenmalig studentenbezoek kost tot 13 februari €17,50, een abonnement €79,50.

Vergeet cafeïne, Rilatine en de duizenden energiedrankjes deze examenperiode! Ze zorgen misschien eventjes voor een studieboost, maar deze gezonde brouwsels vol vitaminen zorgen voor meer energie en je tanden zullen minder snel wegrotten natuurlijk. Een versgeperst sapje is klaar in een mum van tijd en zorgt ervoor dat je weer met een fris hoofd aan de boeken zit.

Ahoy Popeye Juice

Wat je nodig hebt voor 4 glazen:

Spinazie zorgt voor een goed geheugen.

Banaan voor een energieboost.

Mango verbetert je concentratie en vermindert stress. Het is goed voor de huid want het opent de poriën (weg stresspuistjes!).

Een groot glas water is gezond voor zowat alles…

Was de spinazie en snij het fruit. Stop ze allemaal in de blender en giet het water erbij. Eventjes laten mixen et voilà, je kan genieten van je gezonde sapje.

Dolce Frutta Juice

Wat je nodig hebt voor 3 glazen:

Sinaasappel de antioxidanten erin beschermen je huid tegen vrije radicalen (voor een goede indruk bij die knappe prof op het mondeling examen).

Appel an apple a day…

Banaan is goed voor de hersenen.

Kiwi zorgt ervoor dat serotonine aangemaakt wordt. Dit is Prozac die je kunt plukken van de bomen, of in ons geval bij de Aldi halen. Dit is dus het antistressfruit bij uitstek!

Was, schil en snijd het fruit. Doe ze samen in de blender en mix je sapje.

Good Day Sunshine Juice

Wat je nodig hebt voor 3 glazen:

2 sinaasappels helpen mee aan een mooie huid.

Halve mango voor een goede concentratie.

3 wortels zijn handig voor als je een nachtje doorstudeert: de beta-caroteen erin beschermt je tegen nachtblindheid.

Appel helpt je immuunsysteem een handje tegen gemene ziektes.

Citroen maakt je kus-klaar: het zuur in het citroensap doodt de bacteriën op je tong en tandvlees. Het is dus ideaal om een frisse adem te krijgen, mocht je dan eindelijk de moed bij elkaar hebben geraapt om tegen je bib-vlam te praten.

Pers de sinaasappels en de citroen. Schil de wortel en de mango en ontdoe de appel van het klokkenhuis. Vul je blender en druk op start. Laat een minuutje mixen en je vitaminebom is helemaal klaar!

Waterman ♒  (21 januari – 19 februari)

Boordevol energie en vol enthousiasme smijt je je in de strijd. Maar beste Waterman, je moet het wel nog uitzingen tot het einde van de maand. Dus verschiet je kruit niet te vroeg en zorg toch maar dat je die zeven uur slaap per nacht haalt. Zo slaag je niet alleen voor komend examen, maar ook voor diegene die daarna nog op de agenda staan.

Powerschijf: This girl is on fire – Alicia Keys

Gelukscijfer: 2

Kleur: Rood maakt je alert en zorgt ervoor dat je energie voor tien hebt.

Vissen ♓  (19 februari – 20 maart)

Het is meer dan ooit belangrijk dat je hoofdzaken van bijzaken kunt onderscheiden. De tijdwinst die je hiermee boekt, zou je een heel eind vooruit kunnen helpen. Dus verlies je niet in de details van jouw cursus, liefste vis, of je raakt nooit helemaal rond en geloof het maar, de professor vraagt ook een examenvraag uit het laatste hoofdstuk!

Powerschijf:  All I Want – Kodaline

Gelukscijfer:  5

Kleur:  Zwart geeft je de wilskracht om moeilijke keuzes te maken. Bovendien bezorgt het je het zelfvertrouwen om dat moeilijke mondelinge examen te ‘ownen’.

Ram ♈  (21 maart – 20 april)

Jij neemt het heft in eigen handen, Ram! Na dat ene examen dat iets minder ging, besluit je om er volledig voor te gaan. Begin met orde in de chaos te scheppen en ruim je bureau op. Maak vervolgens een schema voor komend examen, wapen je met een studie-overlevingspakket (fluostiften, post-its, doos van jouw favoriete koekskes en een heerlijk kopje koffie) en draai de knop van de radio een volume hoger om er in te komen. Go get them tiger!

Powerschijf:  Eye of the Tiger – Survivor

Gelukscijfer:  9

Kleur:  Rood is de kleur die jouw vlam doet branden en je de kracht geeft om je cursus te doorploeteren.

Stier ♉  (21 april – 21 mei)

Je kan je echt niet concentreren op je cursus, hoe hard je ook probeert. Wees nou niet koppig en stop even met studeren. Op deze manier onthoud je toch niets. Ga buiten even een frisse neus halen, placeer een ‘danske’ in de living of bel je allerliefste mamaatje en doe je beklag tegen haar. Je zult zien, het lucht enorm op en hierna kan je weer met frisse moed in je boeken duiken.

Powerschijf:  Wannabe – Spice Girls

Gelukscijfer:  6

Kleur:  Lavendel kalmeert je overgevoelige zenuwen en geeft je meer focus.

Tweelingen ♊  (22 mei – 21 juni)

Nu weet je weer waarom je je elke maandagochtend naar die saaie les sleepte. Jouw inspanningen van afgelopen half jaar, beginnen eindelijk zijn vruchten af te werpen en je behaalt dan ook schitterende resultaten op dat moeilijke examen. Hou deze goede gewoonte ook in 2015 aan en je zult zien dat er een schitterend jaar voor jouw in het verschiet ligt.

Powerschijf:  Uptown Funk – Mark Ronso ft. Bruno Mars

Gelukscijfer:  11

Kleur:  Oranje doet je stralen én zorgt ervoor dat jouw wallen minder hard opvallen.

Kreeft ♋  (22 juni – 22 juli)

Er is sprake van een nieuwe kans. Doe die examenruil als je dat jouw extra dagje studeertijd geeft dat je nodig had. Dit is niet het moment om lui te zijn en zo’n kans mag je niet laten liggen! Je ‘toekomstige ik’ zal je niet alleen dankbaar zijn en het bezorgt je bovendien een extra maand vakantie in de zomer. Nog even op de tanden bijten dus!

Powerschijf:  Shower – Becky G.

Gelukscijfer:  1

Kleur:  Draag groen. Deze kleur maakt je rationeler en helpt je de juiste keuze te maken.

Leeuw ♌  (23 juli – 23 augustus)

Je krijgt nieuwe energie door de hete adem van de concurrentie. Een medestudent twijfelde aan jouw studiecapaciteiten, maar dat was net de trigger die je nodig had om er volledig voor te gaan. Het wordt een spannende strijd maar het eindresultaat is positief!

Powerschijf:  Seven nation army – The White Stripes

Gelukscijfer:  14

Kleur:  Zwart maakt je zakelijk en zorgt ervoor dat je je winnaarsmentaliteit hervindt.

Maagd ♍  (24 augustus – 22 september)

Neem het heft in eigen handen als je voelt dat het allemaal wat te lang aansleept. Je wisselt al een tijdje met iemand steelse blikken uit in de bib. Je bent soms te afwachtend, maagd. Durf die sprong te wagen en stuur dat pikante sms’je of ga een babbeltje aan. De energie van een nieuwe liefde zal jouw dat tikje extra moed geven om de donkere examenmaand te overleven!

Powerschijf:  I've got you under my skin – Frank Sinatra

Gelukscijfer:  7

Kleur:  Zachtroze geeft jouw een mooie mysterieuze gloed en doet jouw partners hart sneller slaan.

Weegschaal ♎  (23 september – 22 oktober)

“There's more to see than can ever be seen, more to do than can ever be done.” Nog nooit raakte deze boutade uit de Lion King jou zo hard! Maar geef niet op liefste Weegschaal, het einde is nabij. Ook al lijkt het nu alsof je nooit héél de cursus op een nacht tijd kan studeren, ga ervoor! De sterren voorspellen namelijk dat je steengoede examenvragen voorgeschoteld krijgt…

Powerschijf:  The Circle of Life – The Lion King

Gelukscijfer:  3

Kleur:  Draag blauw, het doet je ogen stralen en verzacht je grauwe huidskleur (van dat nachtje door te studeren).

Schorpioen ♏  (23 oktober – 21 november)

Je hebt geen talenknobbel, beste Schorpioen, en dat wist je al. Maar nu heb je wel uitzonderlijk veel pech gehad. Toen jouw professor op je mondeling in het West-Vlaams tegen jou begon, verstond je écht niet wat hij vroeg. Alleen dat ‘keer a keer were’ op het einde. Eet een ‘stuutje’ met choco, volgende keer beter én anders ‘a djoef op zijn mulle’!

Powerschijf:  We will rock you – Queen

Gelukscijfer:  17

Kleur:  Draag groen, het maakt je sereen en tempert dat hevige temperament van jouw een beetje.

Boogschutter ♐  (22 november – 21 december)

Terwijl je je moet focussen op die ingewikkelde theorie dwalen je gedachten heel de tijd af… Iemand heeft jouw hart gestolen! Venus lacht je toe maar vergeet niet dat deze wulpse dame menig student heeft doen buizen met haar zwoele verleidingstrucs. Time to study Boogschutter, anders moet je die warme augustusnachten weer achter je boeken doorbrengen.

Powerschijf:  Chasing Cars – Snow Patrol

Gelukscijfer:  7

Kleur:  Draag geel vandaag. Dat is de enige kleur die ervoor zorgt dat je in een positieve vibe terechtkomt en je humeur doet opklaren.

Steenbok ♑  (22 december – 20 januari)

Je bent de laatste tijd veel te gestresseerd Steenbok en dat verlamt je. Als je zo verder doet, krijg je misschien wel een black-out op dat belangrijke examen. Dus stop met stressen, laat je niet opjutten door je mede-studenten en haal diep adem. Drink desnoods een verkwikkend kopje thee, ga eens vroeg slapen of zet je lievelingsserie op, als je maar ontspant! Het komt heus allemaal wel goed, zolang je rustig blijft.

Powerschijf:  At Last – Etta James

Gelukscijfer:  8

Kleur:  Wit zorgt ervoor dat je weer helemaal zen wordt.

We worden rond de oren geslagen met goede tips voor een beter leven. “Perfect” staat in ieders’ woordenboek helemaal bovenaan. Maar monday blues overleef je écht niet door op tijd te gaan slapen, braaf je droge havermout weg te slikken, die drie stukken fruit en vijf gezonde groenten te verorberen, je obligate sportuurtje te doen én die extra pagina’s wél te studeren… Om mottige monday blues te overleven moet je zondigen! Vijf tips voor beginnende zondaars!

1. Geef toe aan een zoete zonde. Neem die heerlijk gesuikerde donut, dat vijfde kopje koffie waarvan je weet dat je daar net iets te hyper van wordt of die fantastisch slechte sigaret waarvan je gele tanden, zwarte longen (en uim.. wat eigenlijk niet?) krijgt… Het is maandag, het mag!
    
2. Doe iets gewaagds. Trek een onderbroek met tijgerprint aan, je mede-studenten weten het niet maar - o-oh-oooh - jij bent wel extrastout onder die brave outfit. Voor diegenen onder ons die het nog gewaagder durven: ga voor die éne outfit in de kast die je bewaart voor chique gelegenheden: Vandaag is ‘chique’, vandaag is het jouw dag om te shinen dus trek dat gouden glitterjurkje aan en wees de ster van de dag!
    
3. Blijf een kwartier langer liggen. Ja, we weten het snoozen is een zonde en ja, we weten het je raakt er niet meer uitgeslapen van. Maar wie zie je het liefst in de hele wijde wereld? Niet je lief, niet je petekindje en zelfs niet je favoriete huisdier: je verrukkelijk warm bed! Dus draai je nog eens om en geniet van die extra 15 minuten slaap. Je hebt het verdiend!
    
4. Voel je niet schuldig. Ook al heb je geen zin om op te nemen, nadat je mama je voor de vijfde keer opbelde. Ook al heb je geroddeld over je beste vriendin. Ook al had je helemaal niks nodig en kocht je toch dat leuke truitje. Ook al lachte je stiekem in je vuistje toen je buurman in zijn onderbroek de post ging halen en zichzelf per ongeluk buitensloot. Weg schuldgevoel, enjoy!
    
5. Drink je favoriete drankje. Schenk je zelf die goede Bordeaux in of geniet van het betere Belgisch bier. Of ga helemaal loco en maak je een verfrissende Margherita of Cosmopoliton. Drinken in het begin van de week, niet meteen een goede gewoonte.. Maar hé, het is maandag en je hebt de eerste dag overleefd! Dus santé, proost en … op jouw gezondheid!

In naam van de islam worden wereldwijd wandaden gepleegd, van terroristische aanslagen in westerse grootsteden als Parijs en New York, tot de dagdagelijkse terreur van onder andere IS en Boko Haram. ‘Gelukkig’, dixit Bart De Wever in Reyers Laat, nemen spontaan moslims en moslim-organisaties her en der ter lande, alsook wereldwijd, publiekelijk afstand van deze praktijken. Sommigen excuseren zich zelfs persoonlijk voor wat in naam van hun geloof plaatsgevonden heeft. Zo komen ze tegemoet aan de, eveneens in Reyers Laat, door Mia Doornaert gestelde vraag of ‘de echte islam wil opstaan’.

Doornaert vergelijkt dit met de discussies die in het verleden reeds gevoerd werden rond politieke ideologieën zoals het communisme. Concreet vertaalt deze vergelijking zich als volgt: In naam van het communisme werden binnen landen als Rusland, China, en nog steeds in Noord-Korea, misdaden tegen de menselijkheid gepleegd. Willen alle hedendaagse communistische partijen hier publiekelijk afstand van nemen en/of zich er voor verontschuldigen? Wil het echte communisme opstaan, alstublieft?

Een soortgelijke vraag zou je over talloze religies, ideologieën, waarden, en ideeën kunnen neerpennen. Om slechts enkele voorbeelden te geven: In naam van het christendom worden onder andere in landen als Oeganda en Rusland holebi’s tot tweederangsburgers gedegradeerd die mogen vrezen voor hun leven, worden vrouwen het recht op abortus ontzegd, wordt het gebruik van condooms en andere voorbehoedsmiddelen ontmoedigd, worden door organisaties als de Westboro Baptist Church begrafenissen onteerd en worden kinderen opgezadeld met opvattingen over seksualiteit, zondeval, en eeuwig branden in de hel. Willen alle christenen hier publiekelijk afstand van nemen en/of zich er voor verontschuldigen? Wil het echte christendom opstaan, alstublieft?

In naam van het kapitalisme worden consumptiegoederen geproduceerd in lageloonlanden waar men het maar al te vaak niet nauw neemt met veiligheidsvoorschriften, correcte verloning en menswaardige arbeidsomstandigheden. Zo konden we vorig jaar nog in alle kranten lezen over de rampen die plaatsvonden in sweatshops en fabrieken in Bangladesh. Willen alle ondernemers hier publiekelijk afstand van nemen en/of zich er voor verontschuldigen? Wil het echte kapitalisme opstaan, alstublieft?

In naam van het recht op vrije meningsuiting werd reeds opgeroepen tot haat en geweld, werd aan laster en smaad gedaan en werd de Holocaust ontkend. Wil iedereen die het recht op vrije meningsuiting verdedigd hier publiekelijk afstand van nemen en/of zich er voor verontschuldigen? Willen de echte aanhangers van de vrije meningsuiting op staan, alstublieft?

Ik hoop dat het meer dan duidelijk is dat bovenstaande oproepen, Charlie Hebdo indachtig, met enig gevoel voor satire dienen gelezen worden. Eenzelfde boodschap zou snel te schrijven zijn over hoe de Verenigde Staten meerdere oorlogen aangingen in naam van de democratie, of over de waarden die Anders Breivik meende te verdedigen. Voorvechters van de westerse waarden en normen hoeven zich niet te verontschuldigen voor de gewelddadige wijze waarop Anders Breivik deze normen wou beschermen. Net zoals een partij als de Nieuw-Vlaamse Alliantie geen afstand dient te nemen van bewegingen als Gouden Dageraad in Griekenland, het Noord-Ierse Sinn Féin, of de Koerdische PKK. Want hoewel al deze bewegingen binnen het idee 'nationalisme' vallen, weten we hoe divers ze onderling zijn. De recente hetze rond de uitspraken van bischop Bonny en de reactie daarop van het KVHV verheldert hoe normaal we het bestaan van uiteenlopende visies vinden. Zelfs de rooms-katholieke kerk, reeds een deelgroep van het christendom op zich, is intern niet homogeen. We weten dat termen als 'islam', 'christen', 'nationalist' en 'socialist' overkoepelende begrippen zijn die op een scala aan uiterst diverse praktijken geplakt kunnen worden.

Waarom sluiten we ons dan zo makkelijk aan bij dat woordje ‘gelukkig’ van Bart De Wever? Organisaties links en rechts, aanhangers van het volledige politieke spectrum vinden het een positief gegeven dat moslims openbaar afstand nemen van deze feiten. Zelfs al vindt niet iedereen publieke excuses en distantiëring even noodzakelijk als De Wever, toch juichen we toe dat dit zo wijdverspreid en spontaan gebeurt.

Ik ontken niet dat discussies over wat de ‘ware’ islam inhoudt, of opiniebijdragen zoals die van Mark Van de Voorde (waarin onderzocht wordt waarom moslims, in tegenstelling tot christenen het zo lastig hebben met satire en spot), mogelijks interessante inzichten kunnen opleveren, maar ze gaan voorbij aan de vraag waarom we de islam nog steeds als een homogene identiteit beschouwen. Soms versterken ze zelfs de idee dat er zoiets bestaat als ‘de islam’, een en ondeelbaar.

Als student Taal- en Letterkunde werd me ingeprent dat taal en ons taalgebruik helemaal niet zo neutraal en onschuldig zijn als je zou denken. Laat er nu net een opmerkelijk verschil bestaan tussen de taal die we hanteren met betrekking tot de islam en de taal die we hanteren wanneer we spreken over een andere religie, zoals het christendom, of een politieke ideologie, zoals het nationalisme. Wanneer hoorde u voor het laatst een nieuwsbericht over ‘het christendom’? We krijgen berichten over het Vaticaan, de paus, protestante christenen, koptische christenen, etc. Men spreekt over de Westboro Baptist Church, niet over radicale christenen. We krijgen nieuws over chassidische joden, en over Koerdische onafhankelijkheidsstrijders. Steevast wordt niet de overkoepelende term christenen, joden, of nationalisten gebruikt, maar wordt zo specifiek mogelijk genuanceerd tot welke deelgroep, welke concrete praktijk van de religie of ideologie de personen en gebeurtenissen behoren. Dat dit gebeurt beschouwen we zelfs als evident, het zou absurd zijn de informatie enkel tot ‘christen’ te beperken aangezien we allemaal weten wat voor een diversiteit er binnen het christendom heerst.

Vergelijk dit met het taalgebruik over moslims en de islam. Verdere nuancering over welke groep binnen de islam precies van tel is komt haast enkel voor bij burgeroorlogen tussen sjiieten en soennieten, of bij een radicale strekking als het salafisme. In het eerste geval is deze verdere precisering noodzakelijk omdat twee partijen die elkaar bevechten niet dezelfde naam kunnen dragen. In het tweede geval wordt er net een stroming binnen de islam aangehaald die de heersende opvattingen en vooroordelen over het overkoepelende begrip, de islam, bevestigd. Nochtans is aan een vluchtige blik op Wikipedia genoeg om te beseffen dat er binnen de islam een even grote verscheidenheid aan vertakkingen en deelgroepen heerst als binnen het christendom. Toch blijven we spreken over de islam en de moslim.

Dat moslims zich nu geroepen voelen zich te distantiëren en te verontschuldigen, mag dus niet op gejuich onthaald worden. Het bevestigt enkel de opvatting dat moslims een homogene groep zouden zijn. Dat willekeurige moslims zich voor dit soort daden zouden moeten excuseren is een even absurde gedachte als vinden dat elke christen zich persoonlijk aangesproken moet voelen door de acties van een organisatie als Westboro Babtist Church en dat elke ordernemer zich publiekelijk moet distantiëren van de sweatshops in Bangladesh. Willen we dit als maatschappij alstublieft inzien en ons taalgebruik over 'islam' en 'moslims', zowel binnen als buiten de media, aanpassen aan de realiteit? Er is slechts één gemeenschap die dit geweld expliciet moet veroordelen: de mensengemeenschap.

Maarten Van den Bussche is student Taal- en Letterkunde aan Universiteit Antwerpen. Hij schrijft deze bijdrage in eigen naam. Reageren op dit artikel? Stuur een mail naar contact@dwars.be

Referenties

• Reyers Laat van 7 januari 2015
• Opiniebijdrage van Mark Van de Voorde

kompliceret og emanciperet

De noorderlingen gaan voor de gecompliceerde en geëmancipeerde karakters. Meestal zijn er een aantal vaste elementen terug te vinden in de Scandinavische roman. De meeste romans hebben één of meerdere vaste hoofdpersonen die in elk boek terugkomen. Het zijn geen superhelden, maar heel gewone mensen met hun eigen beperkingen waardoor het verhaal herkenbaar wordt. De lezer kan meegroeien met de personages doorheen de verschillende boeken. Verder ligt de nadruk niet zozeer op het pure actie-gebeuren, maar eerder op de het psychologische vlak. Dit komt tot uiting komt in de goed uitgewerkte karakters. Bovendien komt in veel boeken maatschappijkritiek aan bod of worden actuele thema’s geïntegreerd. De auteurs tonen dat de maatschappij schuldig is aan de ontsporingen van de mensen, niet de mensen zelf. Zij zijn slechts het product van de verknipte samenleving waarin zij zijn opgegroeid. In veel films en boeken vult de vrouw een belangrijk rol in. Vaak is zij in problemen verwikkeld betreffende haar huwelijk, vrijheid, (drank)verslaving of kinderen.

Na het internationale succes van Stieg Larsson werden de poorten voor de Scandinavische misdaadliteratuur wagenwijd opengezet. Al uitgegeven schrijvers uit Zweden, Noorwegen, Denemarken, Finland en IJsland onder het label “Scandinavische misdaadliteratuur” kregen een nieuwe kans en braken alsnog door in de bestsellerlijsten en behoren nú tot de bestverkopende thrillerschrijvers. Maar naast de bekende en bewezen kwaliteitsauteurs kon een wildgroei van nieuwe auteurs niet uitblijven. Een Noorse of Zweedse debutant hoeft tegenwoordig nog niet te zijn doorgebroken in eigen land voordat de weg naar het buitenland wordt gevonden. Nog niet afgeronde manuscripten worden voor enorme bedragen verkocht aan buitenlandse uitgevers nog voordat het boek zelfs maar in de oorspronkelijke taal is uitgegeven. Een mogelijke valkuil voor Scandinavische schrijvers is dat ze zich te veel gaan richten op het internationale publiek en daardoor juist het kenmerkende aan hun boeken gaan verliezen. Het succes van vele boeken ligt net in de unieke beschrijvingen van ongekende sneeuwvlakten, idyllische plaatsen en exotisch klinkende namen.

I begynnelsen var det Krimi

Interesse uit België en Nederland voor Scandinavische literatuur wordt serieus genomen. Dat dankt men aan de populariteit van de Scandinavische boeken in beide landen. In de jaren '60 en '70 begonnen een paar actieve uitgevers met het uitgeven van reeksen uit de Scandinavische landen. De boeken, altijd vanuit een linkse geëngageerdheid geschreven, zijn zowat de grondslag voor de hele krimihype die er nu is rond Scandinavische series. Die maatschappijkritiek bij de linkse schrijvers uit die tijd zie je nog steeds terug in de tv-series die nu zo populair zijn. In de jaren '80 werd de stap naar televisie gemaakt. Maar de echte internationale doorbraak van series kwam in 2004, met de verfilming van de boeken van de Zweedse schrijver Henning Mankell, zoals de Wallander-detectives.

Verschillende series volgden elkaar snel en succesvol op en bleken voldoende divers te zijn. Na The Killing kwam Borgen, dat was geen krimi. Toen die serie net zo goed bleek te zijn onstond er een kettingreactie. Series als Wallander, The Killing, The Bridge zijn nu meteen bij aanvang een hype en al vrij snel verschijnen ze hier op tv en dvd. De succesvolle scripts worden wereldwijd geprezen, maar met het succes komt ook het grote geld. Britse en Amerikaanse producers proberen een graantje mee te pikken van de populariteit van Scandinavische verhalen. Er is een evolutie gaande in Amerika, waarbij filmproducenten zoals Fox nu Scandinavische boeken opkopen en daarbij eisen dat er geen serie meer van gemaakt mag worden in het land van herkomst van het boek.

Succes zorgt voor populariteit en vice versa. Het succes heeft te maken met de hoge kwaliteit van de scripts en de grote budgetten. Inmiddels is er ook een soort ‘school’ in het schrijven van die verhalen. Stieg Larsson heeft de gehele internationale thrillermarkt opengebroken en bereikte zelfs de Amerikaanse thrillerlezer. Nu kunnen de bekendste schrijvers uit Noord-Europa zelfs daar rekenen op een grote lezersschare. Dat landen als Zweden en Noorwegen ook nog volop investeren in de nationale filmindustrie en de ene na de andere televisie- of filmhit voortbrengen werkt natuurlijk ook in het voordeel van de schrijvende landgenoten. Het draagt allemaal een steentje bij aan het internationale succes van de Scandinavische schrijvers. En het einde is nog lang niet in zicht.

og Gud så, at det var godt

Aan het rijtje bekende en gewaardeerde series zijn wat nieuwe pareltjes toe te voegen. The Legacy bijvoorbeeld, is begonnen aan een tweede seizoen op de Deense openbare tv-omroep DR. De serie die origineel Arvingerne heet, volgt de vier kinderen van Veronika Grønnegaard, een wereldwijd bekende en gerespecteerde kunstenares. Het verdelen van haar erfenis is het begin van een lange reis doorheen een kluwen van geheimen en leugens, die de levens van de betrokkenen radicaal verstoort. De maskers vallen af, de ware ik komt boven. De personages zijn heel genuanceerd en complex.

Those Who Kill heeft geen echt doorlopend verhaal zoals bij eerdergenoemde series. In feite gaat het om vijf losstaande zaken, die verdeeld zijn over tien afleveringen. Even spannend is deze serie echter wel. De serie werd bij aanvang door een derde van de Deense bevolking bekeken en haalde een waanzinnig hoge rating. Daarna verminderde het aantal kijkers, vooral door het extreme geweld en het vroege uitzenduur. Niettemin kreeg de serie snel groen licht voor een tweede seizoen.

Ook de Noorse openbare omroep zendt een nieuwe tv-serie uit: The heavy water war. Meer dan één op de vier Noren keek naar de eerste aflevering. Ook in België en Nederland komt de serie over de Noorse oorlogsgeschiedenis op het scherm. De serie heeft twee hoofdpersonen: een Noorse en een Duitse wetenschapper, die allebei op de hoogte zijn van de mogelijkheden van zwaar water. Net zoals in vele andere Scandinavische series zijn er geen uitgesproken helden en slechteriken. De werkelijkheid is grijs. De morele dilemma’s tijdens een oorlog worden mooi uitgewerkt: is de vijand bestrijden belangrijker dan de wetenschap?

Nog vóór de reeks werd gelanceerd, was The heavy water war al doorverkocht aan 15 buitenlandse tv-zenders. Dat is nog weinig in vergelijking met de populaire Deense en Zweedse series. Het vorige seizoen van de Deens-Zweedse detective The bridge was bijvoorbeeld aan meer dan 130 landen doorverkocht. Vorige herfst is er een derde seizoen van de populaire serie opgenomen in Kopenhagen – te zien vanaf najaar 2015. Liefhebbers van Scandinavische misdaadseries kunnen ook uitkijken naar het Noorse Eyewitness, over twee jongens van 15 die getuige zijn van een moordpartij in het bos en die schrik hebben om zelf ontdekt te worden, ook een productie van de Noorse openbare omroep NRK.

Met de Amerikaanse budgetten zal de VS vooralsnog de grootste producent van televisieseries zijn. Als je echter van spanning en originaliteit houdt is Scandinavië dé leverancier voor de serieliefhebbende mens.

Zeker tijdens zo’n blokperiode kan menig student junkfood en zoetigheden slecht weerstaan. Ons advies: gewoon aan toegeven! Waarom niet? Juist. Dit receptje is eenvoudig, succes gegarandeerd en ook nog eens veganistisch, mocht je zo’n geitenwollensokkentype zijn. Houd er wel rekening mee dat het zeker 6 uur de koelkast in moet, dus niet geschikt voor een instant chocolate craving. Niet geheel onbelangrijk: er gaat bier in!

Benodigdheden voor ongeveer 6 personen:

• ½ flesje donker trappistenbier (bijv. Chimay of Westmalle)
• 250 g pure chocolade, in kleine stukjes
• 4 dl soya room
• 1 zakje vanillesuiker
• 1 eetlepel suiker
• pan + pollepel
• beslagkom
• mixer
• de juiste soundtrack

What to do:

Zet je pannetje op een laag vuur en doe een half flesje bier in de pan (vergeet niet een lekker muziekje op te zetten en de rest van het bier optimaal te benutten). Zodra het bier warm is - het mag niet koken - voeg je telkens wat stukjes chocolade toe om te smelten. Als alle chocolade gesmolten is, moet het eruit zien als een donkere, stroperige massa. Belangrijk: even proeven.

Haal de chocolade van het vuur en giet de soya room in een koele, vetvrije beslagkom. Voeg hier een zakje vanillesuiker en een eetlepel suiker aan toe en klop de room (met de mixer op de hoogste stand) tot het een mooie, stevige slagroom wordt. Belangrijk: even proeven.

Voeg telkens een beetje van het chocolade-mengsel bij de slagroom en schep dit voorzichtig door elkaar. Zorg ervoor dat het chocolade-mengsel ietwat is afgekoeld. Als alles gemengd is, zet je de kom onafgedekt voor minstens 6 uur in de koelkast. In de tussentijd kun je natuurlijk heel goed die ene begrippenlijst gaan bestuderen, een samenvatting maken of je kennis van trappistenbieren verbreiden met een proefondervindelijk experiment.

De chocolademousse is klaar als hij ‘stevig’ in de beslagkom zit. De omkeren-en-zien-of-het-er-uitvalt-truc is op eigen risico. Serveer de mousse in schaaltjes, voor een extra fancy effect kun je dit doen met behulp van een spuitzak. Belangrijk: bewaar nog een beetje voor de volgende dag, voor tijdens het blokken.

Bon apétit!

Door het cultuurprogramma bladerend, sprak de titel de Snoek van Sjestov mij niet meteen aan. Toen ik echter zag dat de voorstelling gespeeld werd door Johan Petit, bestelde ik onmiddellijk mijn kaartje. Zijn vorige voorstellingen, die samen het Klein Jowanneke-drieluik vormen, behoren immers nog steeds tot het lijstje van mijn favoriete theateravonden.

De theaterzaal binnentredend, blijkt uit de mompelende gesprekken om me heen dat vele kijklustigen om diezelfde reden zijn komen opdagen. “Het is toch steeds een avondje lachen” en “De vorige keer deed ik het bijna in mijn broek” zijn vaak opgevangen uitspraken. Dit is misschien wel getriggerd door de opname van zijn laatste stuk, Klein Jowanneke Gaat Dood, dat nog regelmatig op Canvas heruitgezonden wordt in een comedyrubriek. De lachers worden verwend wanneer Johan Petit met zijn drie muzikanten het podium betreedt. Een knotsgekke hondenmuts wordt opgezet en even krijgen we net weer een klein Johanneke te zien. Het blijkt hier om het hondje Candy te gaan, uit het gelijknamig eerste theaterstuk van Johan Petit. Want zoals steeds presenteert hij ons weer een autobiografisch verhaal, goed aangedikt en met veel dichterlijke vrijheden. Deze avond mogen we genieten van zijn vriendschap met Bruno.

Na lang aarzelen wordt de basis van de vriendschap toegeschreven aan het samen bewonderen van mooie dingen. Als kind is dit nog een eerste bruin blad aan een boom in de zomer, later is dit poëzie en theater. Bovendien kijkt Johan op naar de intellectuele kickbokser die Bruno is. En diezelfde intellectueel stelt hem dan ook voor aan Sjestov en zijn snoek.

this is why we live 

De snoek van Sjestov is een experiment van, u raadt het al, de Oekraïensch-Russische filosoof Sjestov. Deze zette een snoek in een aquarium samen met drie goudvisjes. De snoek, moordzuchtig roofdier dat hij is, peuzelde de visjes binnen de kortste keren op. Nu plaatst Sjestov een glazen plaat in de visbak, die de (uiteraard nieuwe) visjes scheidt van de snoek. De snoek ziet de visjes en door de aard van het diertje zwemt hij daar weer met degelijke snelheid op af. Helaas botst hij dit keer tegen het glas. Na een hele poos gaat deze snoek het echter afleren om naar de visjes toe te zwemmen. Wanneer het glazen tussenschot dan weggehaald wordt, moeten de visjes geen schrik meer hebben van het roofzuchtige dier.

Bruno besluit hieruit dat wij nooit mogen stoppen met ons hoofd tegen de muur te botsen. Want ooit zal deze muur verdwijnen of breken wij ze gewoon. Als we het opgeven voordat dit gebeurt, blijft alles onmogelijk. Net door het blijven opbotsen ontdekken we dat niets voor altijd onbereikbaar is.

shit is why we live 

Het is wellicht dit idealisme dat Bruno doorheen zijn rol in het stuk Het Hondje Candy sleept. Een voorstelling die Bruno veracht, maar die Johan geschreven heeft. De vriendschap komt hier op een breekpunt terecht en overleeft het niet. Ook de voorstelling bereikt hier een kantelmoment, de toon wordt serieuzer en gevoeliger. Dit is een hele nieuwe Johan Petit op het podium. 

En ja, het is een avond die draait rond de vriendschap met Bruno. Een vriendschap die net als de voorstelling eerst speels en hecht is en die later diepgang krijgt. Een vriendschap die soms, al is het maar alleen als ze flink aangeschoten zijn, plaats heeft om verdriet te uiten. Een vriendschap die op de klippen loopt, ondanks doorbijten. Een vriendschap die zelfs in de afwezigheid nog gekoesterd wordt.

Het is ook een verhaal over hoe lang het duurt om een vriendschap daarna weer op te bouwen. Een vriendschap die hierdoor misschien wel net aan kracht wint. Een vriendschap waarin nu, zelfs niet aangeschoten, de ruimte is om verdriet te delen. Een vriendschap waarin het vroegere idealisme en optimisme opeens plaatsmaakt voor het lege niets.

Soms ontbreekt de kracht om nog tegen een muur te botsen.

Gezien op woensdag 7 januari 2015 in Ter Vesten, het cultuurcentrum van Beveren. Zelf nog zin om deze geweldige voorstelling te bekijken? We raden het je van harte aan. Johan Petit toert nog verder tot begin maart. De precieze speeldata vind je hier.

Vandaag was de wereld getuige van een laffe aanval op de redactie van het Franse satirische magazine Charlie Hebdo. Gewapende mannen met een gebrek aan zelfrelativeringsvermogen en een overdosis aan geldingsdrang drongen het kantoor binnen en richtten een waar bloedbad aan. Het resultaat: een dozijn doden, talloze gewonden en wereldwijde verontwaardiging. Menig redacteur van een studentenmagazine, pers met een kleine letter, wil dan ook zijn medeleven betuigen aan de getroffen personen, hun familie, vrienden en collega’s.

Sta even stil bij de verschrikkelijke impact van deze daad, niet alleen op de levens van de betrokkenen, maar ook op die van onze samenleving. Een aanslag op een satirisch blad, op een kritisch medium dat zuurstof geeft aan onze samenleving. Laten we niet de fout maken deze aanslag aan te wenden om onze verworven vrijheden te verstikken. Laten we massaal onze verontwaardiging uiten voor de daden van de twee lafaards die letters met kogels te lijf moesten gaan, die inkt uit willen wissen met bloed. Laten we juist meer zuurstof pompen in onze samenleving, zodat dit zinloos geweld allesbehalve wordt aangewend voor zinloze polarisatie. Laat ons van de daken schreeuwen dat wij allemaal geraakt zijn, maar dat wij ons niet laten raken. Laat ons verder gaan.

The Mindy Project  * * * *
The Mindy Project is een Amerikaanse comedyserie van de zender Fox. In de serie staat het personage Mindy Lahiri centraal. Zij heeft een succesvolle carrière als gynaecologe, maar toch probeert ze wanhopig te breken met de slechte gewoontes in haar persoonlijke leven. Zo maakt ze ongepaste speeches op het huwelijksfeest van haar ex, slaagt ze er in om bijna te verdrinken in het zwembad van een onbekende of gearresteerd te worden voor ongepast gedrag, vlak voor ze een baby ter wereld moet brengen. Daarnaast kan Mindy ook elke film met Meg Ryan citeren, zowel de goede als de slechte, omdat Meg Ryan uiteindelijk altijd haar droomman krijgt.
Seizoen 3 wordt momenteel elke dinsdag uitgezonden.

American Horror Story * * *
American Horror Story: Freak Show is het vierde seizoen van de dramaserie American Horror Story. Het verhaal staat volledig los van het voorgaande seizoen en speelt zich hoofdzakelijk af in en rond een circusgemeenschap. Het is 1952 en we zijn in Florida, waar de Duitse expat Elsa Mars een van Amerika's laatste freakshows tracht overeind te houden. Een reeks gruwelijke moorden in de omgeving maakt dat de publieke opinie nog sceptischer wordt ten opzichte van de freakshow. De politie gaat ervanuit dat het gezelschap hierbij betrokken is. Intussen gaat de werkelijke dader ongestoord zijn gang. Een museum gespecialiseerd in misvormde wezens biedt namelijk veel geld in ruil voor menselijk tentoonstellingsmateriaal.
De serie wordt elke woensdag uitgezonden, de laatste aflevering van dit seizoen wordt uitgezonden op 21 januari.

Girls * * * * *
Girls is een Amerikaanse televisieserie over het leven van een groep twintigers uit New York die het leven aangaat onder het motto: “one mistake at a time”. De serie draait om aspirant-schrijfster Hannah en haar vriendinnen. Hannah krijgt de schok van haar leven wanneer ze van haar ouders te horen krijgt dat zij haar na twee jaar niet langer financieel kunnen ondersteunen. Plotseling moet ze dringend op zoek naar een nieuwe bron van inkomsten om haar leven in de dure stad te behouden. Ondertussen lijkt Hannahs huisgenoot en beste vriendin Marnie het allemaal voor elkaar te hebben, met een volwassen baan bij een kunstgalerie en een langdurende relatie met haar vriendje Charlie; maar dat verandert al snel. Wanneer Britse vrije geest Jessa terugkeert uit het buitenland en intrekt bij haar nichtje Shoshanna, een naïeve NYU-studente met Sex and the City-dromen, is de vriendengroep van Girls compleet. In seizoen 4 volgt Hannah een workshop schrijven, heeft Marnie vlinders in haar buik, wordt Jessa in de boeien geslagen en is Shoshanna op zoek naar een job. De toon is gezet voor nieuwe verslavende afleveringen.
Op zondag 11 januari start eindelijk het vierde seizoen.

Looking * * * *
Als je zondag 11 januari geen zin hebt in vrouwen in New York kun je nog altijd de mannen in San Francisco volgen. Looking is een Amerikaanse televisieserie van HBO. Drie vrienden ontdekken in San Francisco de opwindende en soms overrompelende mogelijkheden voor een nieuwe generatie homo’s. Hoewel hun vriendschap ze bindt, is elk van hen op een heel ander punt in zijn leven. Patrick is een 29-jarige gamedesigner die weer begint te daten nu zijn ex verloofd is met iemand anders. De opkomende kunstenaar Agustín is 31 en twijfelt of hij monogaam wil zijn terwijl hij net gaat samenwonen met zijn vriend. De derde vriend, Dom, is 39 en moet als oudste van de drie onder ogen zien dat hij de middelbare leeftijd nadert en nog steeds als ober werkt met vele onvervulde jeugddromen.
Op zondag 11 januari start seizoen 2.

Parks and Recreation * * * * *
Parks and Recreation is een Amerikaanse sitcom van de zender NBC. De serie is geschreven en geproduceerd door de makers van The Office (US), maar is minder cynisch van toon. Parks and Recreation richt zich op de belevenissen van de medewerkers van het gelijknamige departement in de fictieve plaats Pawnee, Indiana in de Verenigde Staten. Terugkerende thema's zijn de bureaucratie van een kleine gemeenschap, vriendschap en de balans tussen privé en carrière. De hoofdrol, die van de ambitieuze en goedwillende bureaucraat Leslie Knope, wordt vertolkt door Amy Poehler. Het gedeputeerd hoofd van het parkdepartement en verkozen tot gemeenteraadslid in Pawnee. Aanvankelijk naïef en onzeker, groeit Leslie uit een effectieve en daadkrachtige bureaucraat en een goede vriendin voor haar collega's. De ambitieuze pogingen van Leslie en haar collega's om de kuil achter een huis te vullen en er een park van te maken blijven seizoenen lang tevergeefs.
Op dinsdag 13 januari worden de eerste én tweede episode van het zevende en laatste seizoen uitgezonden.

Suits * * * * *
Suits gaat over de snelle en riskante zakenwereld van een vooraanstaand advocatenkantoor in Manhattan. Succesvol bedrijfsjurist Harvey Specter neemt een groot risico door de geniale maar onopgeleide Mike Ross aan te nemen als z’n nieuwe compagnon. Mike heeft geen rechtendiploma, terwijl het bedrijf enkel uitblinkers met een rechtendiploma van Harvard aanneemt. Hij heeft echter wel een buitengewoon goed geheugen, waardoor hij toch een briljant advocaat blijkt te zijn. Mike en Harvey houden Mike’s gebrek aan juridische scholing geheim en worden een onverslaanbaar duo. Het geheim blijft echter in elk seizoen weer voor grote problemen zorgen.
Vanaf woensdag 28 januari gaat seizoen 4 verder.

The Americans * * * *
Overdag werken ze als reisagenten, maar ’s nachts gaan zij aan de slag als spionnen. Het lijkt de inleiding van een Jambers-reportage maar in werkelijkheid is het de basis voor The Americans. De serie speelt zich af in de jaren tachtig met de Koude Oorlog als achtergrond.  KGB-agenten Mischa en Nadezhda werden in de Sovjet-Unie getraind om daarna op het einde van de jaren zestig in de Verenigde Staten te gaan wonen onder de namen Philip en Elizabeth Jennings. De gegevens die ze verzamelen bij hun infiltraties in de politieke wereld van Washington D.C. geven ze door aan hun KGB-contactpersoon. In 1981 zijn ze inmiddels getrouwd en hebben twee kinderen, de dertienjarige Paige en de tienjarige Henry, die niets weten van de afkomst en achtergrond van hun ouders. Als de Koude Oorlog escaleert, moeten Philip en Elizabeth extreme maatregelen nemen om hun missie voort te zetten en hun ware identiteit verborgen te houden. Maar als een FBI-agent tegenover hun in de straat komt wonen, belanden ze in een spannend kat-en-muisspel.
Op woensdag 28 januari begint seizoen 3.

Scandal * * *
Scandal is een politieke thrillerserie uit 2012 van ABC. Het verhaal draait om Olivia Pope en haar team. Zij proberen het publieke imago van de politieke elite in Washington en daarbuiten te beschermen en samen zorgen ze ervoor dat al die geheimen en schandalen het daglicht niet zien. Olivia werkte vroeger als Communications Director voor de President, maar is na zijn verkiezing haar eigen Crisis Management bureau begonnen, dat ze Olivia Pope and Associates gedoopt heeft. Ze probeert te breken met haar verleden, maar dat blijkt makkelijker gezegd dan gedaan.
Seizoen 4 wordt momenteel elke donderdag uitgezonden.

[ DISCLAIMER: dwars is in geen geval aansprakelijk voor enige directe of indirecte schade die voortkomt uit klachten als gevolg van een zogenaamde serieverslaving. ]